Edukacja przyrodnicza
Pełna realizacja edukacji przyrodniczej opiera się na wytyczonych ścieżkach edukacyjnych, które stanowią podstawę prowadzonych zajęć i urozmaicają szlaki turystyczne.
Tablice umieszczone na trasach przedstawiają poszczególne, charakterystyczne elementy danego miejsca lub zawierają ogólne informacje o walorach przyrodniczych, krajobrazowych i historyczno-kulturowych obszaru. W Ojcowskim Parku Narodowym, w roku powstania Ośrodka Edukacyjno-Dydaktycznego (1991), wytyczono dwie ścieżki edukacyjne w Dolinie Prądnika: prowadzącą do Jaskini Łokietka scieżkę "Chełmowa Góra" oraz "Jaskinia Ciemna-Góra Okopy". W Parku znajdują się ponadto dwie inne trasy: w Dolinie Sąspowskiej oraz w Parku Zamkowym, przy Centrum Edukacyjno-Muzealnym.
Tablice umieszczone na trasach przedstawiają poszczególne, charakterystyczne elementy danego miejsca lub zawierają ogólne informacje o walorach przyrodniczych, krajobrazowych i historyczno-kulturowych obszaru. W Ojcowskim Parku Narodowym, w roku powstania Ośrodka Edukacyjno-Dydaktycznego (1991), wytyczono dwie ścieżki edukacyjne w Dolinie Prądnika: prowadzącą do Jaskini Łokietka scieżkę "Chełmowa Góra" oraz "Jaskinia Ciemna-Góra Okopy". W Parku znajdują się ponadto dwie inne trasy: w Dolinie Sąspowskiej oraz w Parku Zamkowym, przy Centrum Edukacyjno-Muzealnym.
Jaskinia Ciemna-Góra Okopy
Jedna z najbardziej malowniczych tras w Ojcowskim Parku Narodowym, długości ok. 2 km. Ścieżka ma swój początek przy kasie do Jaskini Ciemnej (trasa pokrywa się z przebiegiem szlaku zielonego), ok. 100 m od Bramy Krakowskiej, w pobliżu Skały Krukowskiego. Znajdują się na niej przystanki z tablicami edukacyjnymi oraz punkty widokowe. Trasa prowadzi na Górę Koronną, masyw skał wapiennych złożony z odosobnionych baszt i iglic, z których najciekawszą formę przybrała Skała Rękawica. Najwyższy punkt wznosi się ok. 100 m nad dnem Doliny Prądnika. W czasie przejścia istnieje możliwość zwiedzenia Jaskini Ciemnej.
Obok lasów ważnym zbiorowiskiem są występujące tu zespoły kserotermicznych muraw naskalnych. Ścieżka prowadzi też przez Wzgórze Okopy - jedno z najwyższych wapiennych wzgórz w Ojcowskim Parku Narodowym. Zachowały się tu pozostałości grodu z XIII w. Również tutaj podziwiać możemy zbiorowiska roślinności naskalnej. Końcowy etap ścieżki prowadzi dnem Doliny Prądnika do centrum Ojcowa i pokrywa się z trasą szlaku żółtego i czerwonego.
Obok lasów ważnym zbiorowiskiem są występujące tu zespoły kserotermicznych muraw naskalnych. Ścieżka prowadzi też przez Wzgórze Okopy - jedno z najwyższych wapiennych wzgórz w Ojcowskim Parku Narodowym. Zachowały się tu pozostałości grodu z XIII w. Również tutaj podziwiać możemy zbiorowiska roślinności naskalnej. Końcowy etap ścieżki prowadzi dnem Doliny Prądnika do centrum Ojcowa i pokrywa się z trasą szlaku żółtego i czerwonego.
Chełmowa góra
Chełmowa Góra jest jednym z najwyższych wzniesień na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego (472 m n.p.m.). Jej zbocza porasta przede wszystkim buczyna karpacka, wchodzącą w skład obszaru ochrony ścisłej. W runie spotkać tu możemy kopytnika, żywca gruczołowatego czy marzankę wonną. Na stokach północnych zachowały się jeszcze fragmenty lasu jaworowego, w którym występuje rzadka paproć języcznik zwyczajny i miesiącznica trwała. Na Chełmowej Górze stoi metalowy krzyż. Jego umiejscowienie wiązane jest z powstaniem styczniowym.
Ścieka edukacyjna Chełmowa Góra rozpoczyna się przy Hotelu „Pod Kazimierzem”. Budynek ten został zbudowany ok. 1885 roku i służył jako hotel dla uzdrowiska w Ojcowie. W latach 1994-1996 obiekt przeszedł gruntowny remont i przeznaczono go na siedzibę Ośrodka Edykacyjno-Dydaktycznego Ojcowskiego Parku Narodowego. Pierwszy odcinek ścieżki pokrywa się z czarnym szlakiem prowadzącym do Jaskini Łokietka. Przebiega on przez Ojców, a następnie przez fragmenty buczyny, porastającej zbocze Chełmowej Góry i wchodzącej w skład obszaru ochrony ścisłej Stałej Powierzchni Badawczej. W czasie przejścia zobaczyć można niezwykle interesujące śniegowały, powstałe w czasie zimy 2009/2010. Są to miejsca ze znaczną ilością martwych drzew i zasiedlających je organizmów. O znaczeniu tego substratu w środowisku leśnym informuje ustawiona przy szlaku tablica edukacyjna.
W czasie przejścia ścieżką możliwe jest zwiedzanie Jaskini Łokietka, najdłuższej spośród wszystkich jaskiń Parku.
Dalej ścieżka prowadzi do Bramy Krakowskiej i pokrywa się z przebiegiem niebieskiego szlaku, prowadzącego przez malowniczy wąwóz Ciasne Skałki. Końcowy odcinek trasy (za znakami czerwonego szlaku) doprowadza nas z powrotem do Parku Zamkowego, w pobliże Hotelu „Pod Kazimierzem”, mieszczącego Ośrodek Edukacyjno-Dydaktyczny Parku.
Cała trasa ma około 5 km długości. Maksymalna różnica wzniesień do pokonana wynosi ok. 135 m, a czas przejścia wraz ze zwiedzaniem Groty Łokietka wynosi ok. 4 godzin.
Ścieka edukacyjna Chełmowa Góra rozpoczyna się przy Hotelu „Pod Kazimierzem”. Budynek ten został zbudowany ok. 1885 roku i służył jako hotel dla uzdrowiska w Ojcowie. W latach 1994-1996 obiekt przeszedł gruntowny remont i przeznaczono go na siedzibę Ośrodka Edykacyjno-Dydaktycznego Ojcowskiego Parku Narodowego. Pierwszy odcinek ścieżki pokrywa się z czarnym szlakiem prowadzącym do Jaskini Łokietka. Przebiega on przez Ojców, a następnie przez fragmenty buczyny, porastającej zbocze Chełmowej Góry i wchodzącej w skład obszaru ochrony ścisłej Stałej Powierzchni Badawczej. W czasie przejścia zobaczyć można niezwykle interesujące śniegowały, powstałe w czasie zimy 2009/2010. Są to miejsca ze znaczną ilością martwych drzew i zasiedlających je organizmów. O znaczeniu tego substratu w środowisku leśnym informuje ustawiona przy szlaku tablica edukacyjna.
W czasie przejścia ścieżką możliwe jest zwiedzanie Jaskini Łokietka, najdłuższej spośród wszystkich jaskiń Parku.
Dalej ścieżka prowadzi do Bramy Krakowskiej i pokrywa się z przebiegiem niebieskiego szlaku, prowadzącego przez malowniczy wąwóz Ciasne Skałki. Końcowy odcinek trasy (za znakami czerwonego szlaku) doprowadza nas z powrotem do Parku Zamkowego, w pobliże Hotelu „Pod Kazimierzem”, mieszczącego Ośrodek Edukacyjno-Dydaktyczny Parku.
Cała trasa ma około 5 km długości. Maksymalna różnica wzniesień do pokonana wynosi ok. 135 m, a czas przejścia wraz ze zwiedzaniem Groty Łokietka wynosi ok. 4 godzin.
Dolina Sąspowska
Ścieżka rozpoczyna się w Parku Zamkowym i początkowo prowadzi dnem Doliny Prądnika (za znakami szlaku niebieskiego i czerwonego), aż do początku szlaku żółtego u wylotu Doliny Sąspowskiej. Dalej trasa wiedzie dnem tej Doliny. W czasie przejścia brzegiem potoku Sąspówka zaobserwować można wiele różnych gatunków roślin, zwierząt i grzybów. Ścieżka wiedzie przez fragmenty buczyny i grądu, nad potokiem występują fragmenty lasów łęgowych. Po przejściu ok. 1 km znajduje się wylot Wąwozu Jamki, objętego ochroną ścisłą. Następnie ścieżka prowadzi do rozwidlenia szlaków i za znakami szlaku zielonego do parkingu na Złotej Górze, i do Centrum Ojcowa. Dolina Sąspowska jest miejscem występowania bobrów. W czasie spaceru dostrzec można tamy, nory czy ślady żerowania w postaci ogryzionych gałęzi i pni.
Ścieżka dydaktyczna przy Centrum Edukacyjno-Muzealnym
W 2010 r. została udostępniona ścieżka dydaktyczna w Parku Zamkowym, bezpośrednim sąsiedztwie Centrum Edukacyjno-Muzealnego OPN. Ścieżka obejmuje arboretum, z ok. dwudziestoma gatunkami drzew i krzewów, ekspozycję roślin kserotermicznych (ogródek skalny) oraz nadwodnych (w otoczeniu stawu).